کد مطلب:27059 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

الف ـ آيا آيه 2 سورة حج در زمان جنگ بني المصطلق نازل شده؟ ب ـ علت اين جنگ چه بود و نتيجه آن چه شد؟ ج ـ آيا درست است كه پيامبر فرمودند: بهشت 120 صف دارد و 2 ثلث آن، يعني 80 صف آن را امت من تشكيل ميدهد: پس در اين صورت افرادي هستند كه اسلام نياوردند و لكن بهشتي هستند؟

الف ـ بسياري از مفسران برآنند كه آيه اول و دوم سورة حج، در يكي از شبهاي غزوه بني المصطلق نازل شده است.(مجمع البيان، علامه طبرسي، ج 4، جزء 17، ص 75، منشورات دارمكتبة الحياة.) ب ـ بنيالمصطلق، تيرهاي از قبيلة خزاعه هستند كه با قريش همجوار بودند. در سال ششم هجري، گزارشهايي به مدينه رسيد كه اين قبيله در صدد. جمع اسلحه و سرباز براي محاصره مدينه است. پيامبر اكرم، پس از شنيدن اين گزارش فردي را به نام بريده، براي تحقيق رهسپار سرزمين آنان كرد. وي به صورت ناشناس با رئيس قبيله تماس گرفت و از جريان آگاه شد و به مدينه برگشت.

پيامبر اكرم، براي از بين بردن فتنه در نطفه، با ياران خود به سوي آن قبيله حركت كرد و در كنار چاهي به نام مريسيع با آنان روبرو شد. جانبازي مسلمانان و رعبي كه در دل قبيلههاي عرب از ناحية مسلمانان افتاده بود، سبب شد كه پس از زد و خورد كوتاهي، با كشته شدن ده نفر از دشمن و يك نفر از مسلمانان ـ آن هم به طور اشتباهي ـ سپاه دشمن متفرق شود، سرانجام، اموال زيادي نصيب ارتش اسلام شد و زنان آنان به اسارت در آمدند.

يكي از حادثههاي جالب اين جنگ اين بود كه دختر رئيس قبيله، به دست مسلمانان اسير شد. او براي رهايش با فديه رهسپار مدينه شد. وقتي به بيابان عقيق رسيد، دو شتر از مجموع شتراني كه آنها را براي پرداخت فديه آورده بود برگزيد، و در ميان درّهاي پنهان كرد. وقتي حضور رسول گرامي رسيد، و فديه ها را عرضه كرد، پيامبر فرمودند: دو شتري را كه در آن درّه پنهان كردهاي كجاست؟ حارث رئيس قبيله بني المصطلق، با شنيدن اين خبر غيبي به همراه دو فرزندش كه همراه وي بودند، مسلمان شدند. پيامبر اكرم دختر او را آزاد و براي خود خواستگاري كرد. حارث با اشتياق اين درخواست را پذيرفت و در ازاي چهار صد درهم مهريه، او را به عقد پيامبر درآورد. اين امر سبب شد يك صد خانواده از بني المصطلق آزاد شوند.(فروغ ابديت، آيت اللّه سبحاني، ج 2، ص 166، دفتر تبليغات اسلامي حوزة علميه قم.)

ج ـ بله! اين روايت را مفسران در ذيل آيه اول و دوم سورة حج آوردهاند. به علت طولاني بودن، از نقل آن صرف نظر كرديم.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي، ج 14، ص 9، دارالكتب الاسلامية.)

در مورد سرانجام غيرمسلمانان خداوند متعال ميفرمايد: إِنَّ الَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ الَّذِينَ هَادُواْ وَ النَّصَـَرَيَ وَ الصَّـَبِ ?‹ِينَ مَنْ ءَامَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الاْ ?َخِرِ وَ عَمِلَ صَـَـلِحًا فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَ لاَخَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لاَهُمْ يَحْزَنُونَ; (بقره، 62) در حقيقت كساني كه ]به اسلام[ ايمان آورده، و كساني كه يهودي شدهاند، و ترسايان و صابئان، هر كس به خدا و روز بازپسين ايمان داشت و كار شايسته كرد، پس اجرشان را نزد پروردگارشان خواهند داشت، و نه بيمي بر آنان است، و نه اندوهناك خواهند شد.

بر اساس آيه مذكور، برخي از پيروان اديان ديگر و غيرمسلمان، نيز در روز قيامت داراي اجر هستند.

هر كس كه در عصر خود به پيامبر بر حق و كتاب آسماني زمان خويش، ايمان آورده و عمل صالح انجام دادهاند، اهل نجاتند; ولي پس از ظهور اسلام و بعثت پيامبراسلامبه عنوان خاتم پيامبران، تمام انسانها مؤظفند كه از دين اسلام و آيين پيامبراكرمپيروي كنند.

اگر اين افراد اعم از پيروان اديان ديگر، كفار، لائيكها و... از اسلام و حقانيت آن آگاه باشند; ولي حق را نپذيرند و از روي عناد و لجاجت سر تسليم فرود نياورند، گنهكارند در واقع جاهل مقصر هستند و در روز قيامت معذور نخواهند بود.

ولي اگر به حقانيت اسلام پي نبرده و جاهل قاصر بوده و يا جزو مستضعفان فكري باشند، معذور خواهند بود چنانكه خداوند متعال در سوره نسأ، آيات 97ـ99، حسابرسي افراد مستضعف را از ديگران جدا دانسته است.

مستضعفان افرادي هستند كه از نظر فكري يا بدني يا اقتصادي آنچنان ضعيفند كه قادر به شناخت حق از باطل نيستند و يا اينكه با تشخيص عقيده صحيح، بر اثر ضعف جسمي يا مالي يا محدوديتهايي كه محيط بر آنها تحميل كرده، بر انجام وظايف خود به طور كامل قادر نباشند و مهاجرت نيز براي آنان مقدور نباشد، چنين كساني مصداق استثناي آيه هستند و عفو و مغفرت خداوند متعال شامل حالشان شده، داخل دوزخ نميشوند; بلكه در آنجا امتحان ميشوند و با اين امتحان شقي و سعيد از يكديگر شناخته ميشود، بر اساس عقايد شيعه هر شخصي مؤظف است بر اساس تحقيق و بر اساس دلايل منطقي و محكم، اصول دين خود را انتخاب كند و تقليد از پدران و آبأ و اجداد و يا تحت تأثير قرار گرفتن از محيط جايز نيست.(ر.ك: تفسير الميزان، علامه طباطبايي;، ج 5، ص 48، نشر اسلامي / تفسير نمونه، آيةالله مكارم شيرازي و ديگران، ج 4، ص 83ـ88، نشر دارالكتب الاسلامية / معاد، حسين رباني ميانجي، ص 353ـ365، چاپ علميه.)